بررسی فقهی تقدم زن بر مرد در نماز از دیدگاه فقه اهل‌بیت (ع)

مسئلهٔ تقدم زن بر مرد در نماز در فقه اهل‌بیت (ع)، به این معنا است که آیا قرار گرفتن زن جلوتر از مرد در هنگام اقامهٔ نماز، جایز است یا موجب بطلان نماز می‌شود. این موضوع از مسائل کاربردی فقهی است که به ‌دلیل اهمیت آن در احکام نماز، همواره مورد توجه فقها بوده است. پژوهش حاضر با روش توصیفی‌_تحلیلی و با استفاده از منابع معتبر فقهی و حدیثی، به بررسی این موضوع پرداخته و نشان می‌دهد که دو دسته روایت در این زمینه وجود دارد: دسته‌ای از روایات تقدم زن بر مرد را مجاز می‌شمارد، درحالی‌که دسته‌ای دیگر آن را منع کرده‌اند. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که بر پایهٔ همین روایات، فقها نیز نظرات گوناگونی دارند. فقهای متقدم غالباً این عمل را ممنوع دانسته‌اند؛ اما بسیاری از فقهای متأخر، آن را جایز، ولی مکروه می‌دانند. شماری نیز تفصیل قائل شده‌اند؛ یعنی در صورت رعایت فاصله یا وجود مانع میان زن و مرد، تقدم زن بر مرد در نماز جایز است. عوامل مختلفی همچون وجوب یا استحباب نماز، جماعت یا فرادا بودن آن، بلوغ نمازگزاران، محرم یا نامحرم بودن، حالت اضطرار یا اختیار، و حتی مکان اقامهٔ نماز (مانند در مکه یا خارج از آن بودن)، در صدور حکم نهایی تأثیرگذار است.