بررسی عدالت حاکم در فقه شیعه و اهل سنت

نوع مقاله : علمی تخصصی

نویسنده

محقق و پژوهگشر

10.22034/pf2.2023.100347.1015

چکیده

این مقاله به بررسی این نکته پرداخته است که آیا عدالت در حاکم شرط است یا نه؟ از بررسی در کتب فقهی به دست آمده است که فقهای اهل سنت عدالت در حاکم را در سه صورت (انتخاب اهل حل و عقد، استخلاف و شورایی) شرط دانسته‌اند؛ ولی اکثر آن‌ها در یک صورت (استیلا و سیطره) شرط ندانسته‌اند. این حکم، متأثر از واقعیت تاریخی و حکومت استیلایی بنی‌امیه بوده که شرایط سه‌گانه را نداشتند. آن‌ها این باور را تلقین کردند که در صورت مستولی شدن حاکم با زور، شرط عدالت ساقط می‌شود؛ اما این باور با آموزه‌های قرآنی و سیرۀ پیامبر اکرم (ص) و عقل در تضاد است. در فقه شیعه عدالت حاکم در همۀ زمان‌ها و شرایط، شرط است و هیچ‌گاه این شرط ساقط نمی‌شود. اگر عدالت در حاکم وجود نداشته باشد، سیطرۀ او طاغوتی است و پیروی از او، پیروی از طاغوت محسوب می‌شود. صورت مستولی شدن حاکم با زور، شرط عدالت ساقط می‌شود؛ اما این باور با آموزه‌های قرآنی و سیرۀ پیامبر اکرم (ص) و عقل در تضاد است. در فقه شیعه عدالت حاکم در همۀ زمان‌ها و شرایط، شرط است و هیچ‌گاه این شرط ساقط نمی‌شود. اگر عدالت در حاکم وجود نداشته باشد، سیطرۀ او طاغوتی است و پیروی از او، پیروی از طاغوت

کلیدواژه‌ها

فایل ها

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار